Ilisimasaqarfik

ILISIMASAQARFIK

Sumiiffik: PI/SPS Videncenteret, postboks 519, 3952 Ilulissat, Grønland
Oqarasuaat. (+ 299) 38 35 50, E-mail: sps.videncenter@attat.gl

Ilisaritinneq

2010-mi augustimi Ilisimasaqarfik pilersinneqarpoq suliassaralugu inunnik isumaginninnermi aamma inunnik isumaginninnermut sammisumik perorsaanermi suliassaqarfinni ilisimasat katersussallugit, ineriartortissallugit aamma siammartissallugit. Naalakkersuisut kommunellu pitsaaliuinermik katsorsaanermilu suliniutaat periusissallu misilittakkanik tunngaveqartut ikorfartornissaat siunertaavoq; kiisalu nammineq suliniuteqarnikkut imaluunniit samminnittunik allanik suleqateqarluni inunnik isumaginninnermut sammisumik perorsaanermi inunnillu isumaginninnerup iluani suliassaqarfiit ineriartortissallugit, pitsaassusaat isumannaassallugu aamma nalilersussallugu suliassallu piviusunngortitassat siulersugarissallugit. Aammattaaq Ilisimasaqarfiup suliassaraa PI/SPS’ip sulianut tunngasuni perorsaanermillu suliaqarnerata ikorfartornissaa, ineriartortinnissaa aamma pitsaassutsimik isumannaarinninnissaa. Inunnik isumaginninnermut sammisumik perorsaanermi Ilisimasaqarfik aamma isumaginninnermik suliaqarneq Perorsaanermik Ilinniarfiup ataani immikkoortortaavoq, kisianni imminut isigaluni Kalaallit Nunaat tamakkerlugu ilisimasaqarfiulluni Ilisimasaqarfiup angorusutaasa suliakkiussanilu piginnaaneqarfiisa iluini.

Ilisimasaqarfik maannamuugallartoq makkuninnga anguniagaqarpoq:

Pinaveersaartitsinermi periaatsit aamma iliuusissartalimmik isumaginninnermik suliniutit ineriartortinnerat erseqqilluinnartumik tunngavilimmik aallaaveqarluni aamma suliamut sammisumik, taakkualu piviusunngortinniarnerini naliliiffigineqarnerinilu tapersiuteqarnissaq.
Isumaginninnermut sammisumik perorsaanermik ilinniarnerit suleriaatsinillu ilinniarnerit ineriartortinnissaat ilinniartut ilinniartitsisullu piginnaasaat nukittorsarniarlugit – matuma ataani seminariami ilinniartitsisut ilaatillugit ineriartortitsinermik aamma ilisimatuutut misissuinermik suliassani isumaginninnermik aamma isumaginninnermut sammisumik perorsaanermik suliassani. Aammattaaq naalakkersuisoqarfiit, kommunet paaqqinnittarfiillu ulluunerani aamma ulloq unnuarlu paaqqinnittarfinnut tunngassutillit atugassaannik perorsaanermik ilisimatuutut misissuinermik ineriartortitsinermillu suliaqarneq.
Isumaginninnermut sammisumik perorsaanermik aamma isumaginninnermik suliassaqarfinni attavissanik pilersitsisuuneq aamma peqataaneq suliat nunallu aggorneri akimorlugit suleqatigiinnerup nukittorsarnerini.
PI/SPS’ip pikkorissarnermik ilinniartitseqqinnermillu sammisaqarfii ikorfartussallugit taakkua ineriartorsinnaaniassammata sapinngisamik erseqqilluinnartumik aallaavilimmik suleriaatsinullu qanittumik tunngavilimmik suliat tungaasigut nunani tamani sumiinneq apeqqutaatinnagu qaffasissusilimmik.

Suleqatigisat

Ilisimasaqarfik PI/SPS’imit Århusimi VIA University College aalajangersumik suleqatigalugu ingerlanneqarpoq. Aammattaaq MIPI suleqatiginiarlugu aallartissimavugut. Suleqatiginiakkat allat immikkut ittunik suliassaqartillugit qaaqquneqarsinnaapput imaluunniit ilisimatuutut misissuinermik imaluunniit ineriartortitsinermik suliani annertunerusuni ilanngunneqarsinnaallutik. Ilisimasaqarfik ukununnga atassusigaavoq: FORSA Danmark aamma UA (University of Artic)

Ilisimasaqarfiup maannakkut ingerlatai:

Siullermiugallartoq ingerlatassat pingasut pilersinneqarsimapput. Ingerlatassat makkuninnga qulequtaqartinneqarput:

Meeqqanut inuusuttunullu tunngasut, ilanngullugit meeqqanut, inuusuttunut aamma ilaqutariinnut siusissukkut suliniuteqarnissaq
Innarluutillit aamma inooqataanermi atugarliortut imaluunniit inuit avataatungaaniilersimasut
Suliassaqarfinni isumaginninnermut aamma isumaginninnermut sammisumik perorsaanermut tunngasuni ineriartortitsinermik suliassat aamma periaatsinik ineriartortitsineq

Ilisimasaqarfiup ingerlataasa naqqaniit suliarissavaat isikkivik nassuiaasersuisoq aamma nalilersuisoq pinaveersaartitsisumik aamma iliuuseqarluni ulluunerani aamma ulloq unnuarlu paaqqinniffinni perorsaaneq pillugu. Aamma ingerlatani eqqummaariffigineqassapput isumaginninnermut politikki aamma inuiaqatigiinni ineriartornermi nikeqqajaanerit allanngornerillu isumaginninnermi perorsaanermut sammisumik suliap qanoq issusianut suliakkiussanullu atatillugu.

Siunnerfik siulleq tassaavoq 2011-p ingerlanerani ilanngussassamik suliaqartoqassasoq aamma projektdatabase ineriartortinneqassasoq allaavigalugit inooqatigiinnermi ilisimatusarnermut atasumik aamma isumaginninnermut sammisumik perorsaanermik eqqarsaasersuutit periaatsillu, isumagalugu/anguniarlugu Kalaallit Nunaannut aamma inunnik isumaginninnermik aallutaqarlutik sulialinnut isumaginninnermullu tunngasunik ilinniagaqartunut immikkut soqutiginaatilimmik ilisimasat tunngaviinik ineriartortitsinissaq. Aammattaaq allaaserisat pitsaanersiukkat atuakkiami ataasiinnarmiittussanngorlugit suliarineqassapput suliarinerani ateqartinneqartussat ‘Kalaallit Nunaanni isumaginninnermut sammisumik perorsaaneq’ saqqummersinneqartussaq 2012-ip upernaavani suliarineqassaaq.

Ilisimasaqarfiup aaqqissuussaanera

Isumaginninnermut sammisumik aamma isumaginninnermik suliaqarneq pillugu Ilisimasaqarfik makkunannga inuttalersugaavoq:

Nakkutilliisuullutik aqutsisut tallimaapput, taakkunani PI/SPS’imi rektori atorfini tunngavigalugu ilaasortaallunilu siulittaasuusoq. Ilaasortai allat sinniisuupput ukunanngaanneersut: Ilinniartitaanermut Ilisimatusarnermullu Naalakkersuisoqarfik, Ilaqutariinnermut, Kultureqarnermut, Ilageeqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik, KANUKOKA aamma VIA University College – Århus
Ilisimasaqarfimmik aqutsisoq ulluinnarni aamma sulianut tunngasunik akisussaasoq
PI/SPS’imi suleqataasut uppernarsaatissalimmik tamakkua tungaatigut ilisimasallit
Seminariami ilinniartitsisut ilinniartullu ilaatillugit
Suleqatit avataaneersut suleriaatsit pillugit suliallit aamma ilisimatuutut misissuinermut attuumassutillit

Siunissami suliassat

Kalaallit Nunaanni inooqatigiinnermi ajornartorsiutit issittoqarfinni allanisuut inuunermi atukkanut ataqatigiissillugit isigineqassapput – matumaniilanngullugit nunap pissusaa, silap pissusaa aamma nunap ataqatigiinnermut attaveqarfii. Kinguaariinni pisarnertut piniartuunermiit aamma aalisartuunermiit inuiaqatigiinnut suliffissuaqarfiunerusumut kiffartuussinermullu sammivilinnut ikaarsaarnerup kalaallit ileqqui aamma ulluinnarni inuunerat sunnerpaa, tunniussaqarlunilu inooqatigiinnermi unammilligassanik nutaanik. Aammattaaq silaannaap allanngornera, ajornartorsiut nunarsuarmut tamarmut siaruarsimasoq – ingammik Kalaallit Nunaanni takussaasumik, uloriasaarutinngorsinnaavoq/unammilligassanngorsinnaavoq inuunermi atugarisanut pioreersunut aamma ileqquusumik inuutissarsiutinut. Tamatuma pilersissinnaavaa inooqatigiinnermi assigiinngissuseq nutaaq – taamalu inooqatigiinnermi ikilertianeq imaluunniit navianartorsiortitsilerneq inunnik allanik nutaanik innuttaasut akornanni. Ilisimasaqarfiup tamanna soqutigisaqarfigilersussaasariaqarpaa imaluunniit eqqummmaariffigisariaqarpaa aaqqissuussaanermi aamma inuit amerliartornerannik paasissutissani (tamatuma aningaasaqarnermut inooqatigiinnermullu pissutai malitsigisaalu) allannguutit, tassami inooqatigiinnermi ajornartorsiutit allanngortarmata inuiaqatigiinni ineriartorneq malillugu, taamaalillunilu sunnerumaarlugit isumaginninnermut sammisumik perorsaanermik aamma isumaginninnermik suliat pissusaat aamma suliniuteqarfissat.

Alla ukkatarineqarsinnaasoq tassa suliassaqarfik utoqqaanerusunut tunngasoq. Utoqqaanerusut amerlanerujartornerat – aamma piviusuummat utoqqaat sivisunerusumik inuusalernerat, nassataqarpoq inunnik isumaginnittoqarfimmi peqqinnissaqarfimmilu unammilligassanik nutaanik isumassuinerup aamma paaqqutarinninnerup tungaasigut aamma eqqarsaatigalugit utoqqalinermut attuumassuteqartumik nappaatit, soorlu assersuutigalugu sukkorneq aamma puiguttorneq. Aammattaaq inooqataanermi ajornartorsiutit soorlu kiserliorneq aamma mattusimaneq. Taamaattumik siunissami pitsaaliuinermik, passussisumik aamma suliat akimorlugit utoqqarnut tunngasuni suliniuteqarnerni isumaginninnermut sammisumik perorsaasut aamma isumaginninnermik suliaqartut allat pisariaqartinneqassapput.